Wist jij dat onze hoofdstad vol fruit- en notenbomen staat? Met de workshop Wilde Stadsoogst schuimen we Amsterdam Oost af op zoek naar fruit in het wild. Om deze vervolgens in de pan te hakken tot jam.

Bij buurthuis Tugela85 ontmoet ik groenman Eelco die graag zijn kennis met ons deelt. Gewapend met plastic tassen en een ouderwetse Engelse wandelstok voor het bereiken van hooghangend fruit, stappen we op de fiets. Onze eerste halte is het Afrikanerplein, waar we de laatste hazelnoten bij elkaar scharrelen. Dan op naar de Ringdijk die vol staat met sierappelbomen. In de lente zorgt dit voor een paradijs aan roze bloesems, in de herfst blijk je de kleine appeltjes gewoon te kunnen eten. We rapen ook de laatste verdwaalde tamme kastanjes, die ik gelukkig al eerder heb ontdekt.

Rijk op de Ringdijk

Onderweg verblijdt Eelco mij met wildpluk weetjes. Bijvoorbeeld dat je fruit en noten die groeien op vervuilde grond, gewoon kunt eten. De bomen filteren het gif eruit. Het kanaal van de Ringdijk loopt langs het Oostergasterrein, waar een vroegere melkfabriek de chemicaliën in het water loosde. Het gevolg: vervuilde grond rond de dijk en het lager gelegen Watergraafsmeer. Inderdaad waarschuwen de hekken die sinds kort een deel van de dijk afzetten voor renovatie: ‘verontreinigde grond, blijf uit de buurt.’

Onderweg passeren we een vijgenboom en een walnotenboom, geplant door vroegere stadsbewoners. In het Flevopark voert Eelco ons langs een oeroude appelboom en een heuse zwarte moerbei, ook al dragen die op dit moment geen vrucht. Sommige fruitbomen hebben namelijk ‘beurtjaren’. Het ene jaar steken ze energie in de wortels, het volgende jaar weer in de vruchten. Daar kijk ik van op. Zou dit voor mensen stiekem ook gelden? Even een jaartje rustig aandoen en investeren in je wortels, om terug te kunnen komen met een rijke oogst? Dit idee stemt mij vrolijk, misschien heb ik gewoon een beurtjaar!

Verborgen schatten

Eelco leert mij om mijn blik te verheffen. Onderweg wijst hij aan welke bomen nog vrucht dragen, handig om te weten als je nog eens wilt oogsten. Door zijn blik te volgen, geniet ik extra van de herfstkleuren. Het rood van de sierappeltjes, het geel van de meidoornbessen, het bruin van de kastanjes… Bij het Science Park stappen we af voor een goed bewaard geheim dat Eelco met ons wil delen. Via een olifantenpaadje leidt hij ons naar een bosje duindoorns. Die zijn hier per ongeluk terecht gekomen, door het opspuiten van het kanaal met duinzand. De oranje besjes steken prachtig af tegen de grijsgroene blaadjes. Bij het oogsten knijp ik er heel wat kapot, het zure sap vindt zijn weg naar mijn mond. ‘Boordevol vitamine C’, zegt Eelco.

Met onze schatten trekken we naar Tugela85, waar de workshop zich in de keuken vervolgt. Eelco stelt een experiment voor: gewoon alles bij elkaar in de pan gooien voor een rijke buurtjam!
Dus hier volgt het recept voor een potje Fruit Landschap Amsterdam Oost met, hou je vast, de volgende ingrediënten:

• 4 soorten appels, 3 soorten meidoornbessen, meelbessen, sierperen, kweeperen, gewone peer, vijg, tamme kastanjes, mispels, duindoornbessen, bramen (een paar rode voor pectine) *
• 10 % suiker, 10% geleisuiker, snuf zout, snuf kaneel, citroenzuur
• En alles wat ik nog vergeten ben!

*Eerlijkheidshalve komen de vijg, kweeperen en sierperen niet helemaal uit het ‘wild’, maar wel uit de verschillende buurttuinen die Amsterdam Oost rijk is.

Thuis op Aarde

Met een tevreden, moederlijke blik bekijk ik het resultaat van mijn eerste jam ooit: een frisse, oudroze substantie van zelf geoogste vruchten binnen een straal van 1 kilometer van mijn huis.

Het leren van basisvaardigheden om zelf in je voedsel te voorzien, brengt het oerinstinct van de (jager en) verzamelaar in mij naar boven. Het geeft mij een gevoel van plezier en kracht. Deze levendigheid mis ik soms in een samenleving waar onze overleving afhankelijk lijkt van geld, stroom en Albert Heijn. De leraar bij de cursus ‘Kinderen van de Aarde’ die ik eerder deze maand volgde, spreekt van ‘Thuis worden op Aarde’: het verwerven van (zachte) overlevingstechnieken door naar je gevoel en de aarde te luisteren. Dus leerden we bij deze vierdaagse training van Barefoot Survival vuur maken met een vuurboog, bekwaamden wij ons in de vossenpas en zochten naar water met behulp van onze intuïtie.

Ik ben benieuwd of jij zulke ervaringen deelt waarin je je teruggeworpen voelt op je oergevoel. Over welke onvermoede oerkrachten beschik jij?

Meer weten

Met dank aan Eelco en aan MoTuin die deze workshop organiseerde.
Naast MoTuin werkt Eelco ook bij Anna’s Tuin en Ruigte en Oost Indisch Groen. Bij deze buurttuinen ben je welkom voor meewerkdagen, oogstfeesten en -maaltijden en workshops.

Blog en boek Naar de Aarde

In 2019 verschijnt mijn boek Naar de Aarde. Tien Earthkeepers over het volgen van je roeping. Via de knop ‘Follow blog by email’ (rechtsboven in dit scherm) kun je hun inspirerende verhalen alvast volgen.