Mijn ‘reis naar de Aarde’ brengt me ook bij donkere momenten. Met het verkennen van nieuwe plekken en mogelijkheden kom ik nogal wat angst tegen. Hoe ik bij Roots of the Earth / KIVA-ceremonie leer om mezelf een hand te geven en te vertrouwen op mijn oerkracht…

Ik blijk dus bang te zijn voor het donker. Niet zozeer letterlijk – mijn slaapkamer kan mij niet donker genoeg zijn en ik zie er geen been in om ’s avonds laat het Vondelpark te doorkruisen als dit zo uitkomt. Ik ervaar een meer diffuse angst. Alsof de buitenwereld een onveilige, donkere plek is die mij opslorpt zodra ik mij er volledig in begeef. Bijvoorbeeld als ik op reis ga, oude ‘zekerheden’ loslaat of nieuwe stappen zet.

Het afgelopen jaar kreeg ik de kans om de aarde wel heel dicht op te zoeken en het donker bewust aan te gaan. Met enige zelfoverwinning onderging ik veilige oer rituelen tijdens de ceremonie Roots of the Earth – KIVA en een cursus Kinderen van de Aarde (wordt vervolgd in deel II).

Oergezang

Met een grote glimlach maak ik mijn verkenningsrondje over het terrein van Roots of the Earth: een meerdaagse ceremonie ter ere van de aarde met stamoudsten uit alle windstreken. Het lijkt wel of ik een tijdreis heb gemaakt en in een vredig Indianendorpje ben geland. Torenhoge tipi’s tekenen zich af tegen een heldere avondlucht en donkere velden. In het midden brandt een vuur, verderop zie ik een snoer vrolijk gekleurde lampjes. Bij de zweethutten houd ik gebiologeerd halt. In het landschap doemen drie met dekens bekleedde heuvels op, waaruit lage oergezangen klinken. ‘Ik wil hier even blijven’, zeg ik tegen mijn reisgenoot.

Ik voel een mengeling van aantrekking en afkeer, terwijl de onvermijdelijke vraag rijst: zal ik deze keer…? Op Roots of the Earth kun je je bij elk ochtend- en avondgloren overgeven aan dit reinigingsritueel van de Indianen. Meedoen aan een zweethut heeft mij nooit bijzonder aangelokt. Met zijn allen op een kluitje in een lage, kleine ruimte zitten – waar je geen hand voor ogen ziet en de temperatuur ondragelijk is? Nee, bedankt. Tegelijkertijd voel ik een verlangen naar het oergevoel dat ik bij deze ceremonie kan ervaren: dichtbij de aarde, teruggeworpen op mezelf, in contact met de elementen. Bovendien zie ik een uitgelezen kans om mijn angst voor het aardse donker aan te gaan.

Puerta!

En zo sta ook ik de volgende avond in de rij voor de ‘sweat logde area’. Tussen mijzelf en de kille avondlucht bevindt zich slechts een dunne omslagdoek, tot een jurkje geknoopt naar het voorbeeld van een ervaren buurvrouw. De spanning in mijn buik die ik sinds vanmiddag voel groeit, tot het punt waarop ik me afvraag: durf ik dit wel? Ik besluit om de vrouw naast mij deelgenoot te maken van mijn strijd en om hulp te vragen. ‘Als ik het heel spannend vind straks, mag ik dan je hand vasthouden?’

De vrouw die ik alleen van gezicht ken, neemt mij onder haar hoede. Als we samen de zweethut binnengaan, zegt ze tegen de ceremonieleider: ‘We willen bij de uitgang zitten, het is haar eerste keer.’ In licht gebogen houding kijken we toe hoe een stroom van mensen naar binnen kruipt en de hut vult. De gloeiende keien volgen. Vers uit het vuur gevist worden ze één voor één op een mestvork naar binnen geschoven – een tafereel dat mijn beeld van de hel toch wel dicht benadert. Nu breekt mijn meest benauwde moment aan. Onze Spaanse begeleider roept ‘Puerta!’, de ‘deur’ gaat dicht.

Het licht in mezelf

In het donker vind ik de hand van de zorgzame engel naast mij. Ik denk aan de woorden van mijn reisgenoot voor zij afsloeg naar de gemengde hut: ‘Het is een reinigingsritueel. Waar je door heen gaat in de hut, doe je niet alleen voor jezelf maar ook voor de gemeenschap.’ Ik zing mee met de liederen die onze vrouwengroep verbinden. Dan voel ik dat het tijd is om de hand naast mij los te laten. Ik wil leren om mezelf tot steun te zijn. Ik maak contact met mijn bange zelf, houd denkbeeldig haar hand vast en steek inwendig een lichtje aan in het donker.

Sneller dan ik wil, is de ceremonie voorbij. Buiten is het donker gevallen, na enig zoeken vind ik mijn maatje terug om haar te bedanken. Zij heeft ook iets van mij geleerd, zegt ze: dat je gewoon om hulp kunt vragen. Later tref ik haar weer en hoor dat ze voormalig vroedvrouw is. Ik had geen betere begeleider kunnen uitzoeken! Maar mijn beste steun in donkere momenten ben ik zelf.